چیستی حماسه نهم دی سال ۱۳۸۸
چیستی حماسه نهم دی سال ۱۳۸۸
مقدمه
ملّت ایران در نهم دی ماه سال ۱۳۸۸ با حضور آگاهانه و مقتدرانه و بیعت دوباره با آرمان های امام خمینی(ره) و مقام معظّم رهبری حماسه ای جاودان و به یاد ماندنی را در تاریخ انقلاب آفریدند. نمایش بصیرت و هوشیاری مردم مؤمن، با بصیرت و غیرتمند ایران در این حماسه باشکوه، چنان تجلی یافت که به فرموده مقام معظّم رهبری: «اگر صدها بار هم برای نعمت هوشیاری این ملّت سجده شکر به جای آورده شود، باز هم کم است. حماسه ای که محاسبات دشمن را به هم ریخت؛ محاسباتی که با همکاری و برنامه ریزی عده ای اقلیت در داخل از روی بغض و کینه شکل گرفته بود اما در این روز حماسی یک بار دیگر امّت اسلامی با بصیرت عمل کرد و دشمنان نظام مأیوس شدند.»
بدون شک اگر درایت و بصیرت رهبر معظّم انقلاب و همراهی و هوشیاری مردم نبود و آنان با ولایت فقیه همراه نمی شدند، آتش فتنه به این زودی ها خاموش نمی شد و پیامد منفی بیشتری را برای کشورمان به دنبال داشت. درایت، تدبر، مدیریت و مهربانی معظّم له در آن مقطع حساس باعث شد جامعه بیشتر از آن اسیر فتنه جویی های دشمنان نشود و بتواند راه خود را ادامه دهد. نهم دی ماه به عنوان حماسه عظیم حضور میلیونی مردم در دفاع از آرمانهای انقلاب و تجدید میثاق با ولی فقیه، بعد از فتنه انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ در تاریخ انقلاب اسلامی ثبت شده و ماندگار خواهد بود.
زمینه های مهم شکل گیری حماسه ۹ دی
شاید علت اصلی شکل گیری حماسه ۹ دی در ظاهر انتخابات ۸۸ و اعلام تقلب در انتخابات توسط کسانی بود که پیروز انتخابات نبودند به واقع این صورت مسئله بود و واقعیت چیز دیگری بود. کسانی که در انتخابات شرکت نکرده بودند و یا اگر هم رأی دادند، مقصود دیگری داشتند، قصدشان انتخاب رئیس جمهور نبود. مخالفان جمهوری اسلامی ایران بر این عقیده اند که فضای سیاسی ایران در همة زمینه ها برای بهره برداری و عملیاتی کردن الگوهایی چون انقلاب رنگی آماده است.
بر این اساس، جمهوری اسلامی چون نظامی است که یکی از لایه ها و رویه های آن را به هر ترتیب، انتخابات شکل می دهد و «نظام انتخاباتی بالنّسبه فرصت خیزی دارد و از این رو، مستعد الگوهای مسالمت آمیز تغییر همچون انقلاب رنگی است» این جریان از آغاز پیروزی انقلاب با این انقلاب الهی همراه شده بود.
در فتنة سال ۸۸ تعدادی از خواص مردود، که در انتخابات ریاست جمهوری شکست خورده بودند، طغیان کردند؛ همه چیز و همه کس را متهم نمودند و حتی حاضر شدند با دشمنان قسم خورده نظام همسو و همراه شوند و به طور مستقیم از بیگانگان خط بگیرند و به نسخه های آن عمل کنند و تا حد براندازی نظام پیش روند و کشور را به اغتشاش بکشانند و به قتل و غارت دست بزند، یا از فتنه انگیزان و غارتگران حمایت کنند و با سخنان دو پهلو و غیر شفاف، فتنه گران را حق و خواسته هایشان را مشروع و قانونی جلوه دهند تا زمینه را برای فتنه گران مساعد سازند. اما رهبر معظّم انقلاب هوشیارانه و با صلابت و با اقتدار درست یک هفته بعد از برگزاری انتخابات در خطبه های نماز جمعه، آب پاکی را روی دست ناپاک امریکا و صهیونیست ها و بدخواهان داخلی ریختند و در بیاناتی نقشه دشمن را نقش بر آب کردند.
همان طور که گفتیم روز ۹ دی با توجه به پیش زمینه هایی که حوادث پس از انتخابات به وجود آورده بود شکل گرفت؛ از جمله این پیش زمینه ها می توان به عواملی همچون زیر سؤال بردن اصل دین، نظام مقدس اسلامی و هم چنین اصل ولایت فقیه اشاره کرد که باعث شد مردم ایران با خلق حماسه ماندگار خود، دشمنان قسم خورده نظام اسلامی را مأیوس کنند.
از دیگر زمینه های اصلی شکل گیری حماسه ۹ دی می توان به هتک حرمت ماه محرم و روز عاشورا اشاره کرد که باعث جریحه دار شدن احساسات مذهبی مردم ایران شد. اوج حرکت این افراد در روز عاشورا گویای این بود که آنها معتقد به ارزشها و مظاهر اسلامی از جمله امام حسین(ع) و عاشورا نبودند و به همین دلیل روز عزای حسین(ع) را به جشن تبدیل کردند و به صفوف نماز عزاداران و افرادی که بر حسب ظاهر چهره حزب اللّهی داشتند، حمله کردند و شعار هایی دادند که نشانگر مبارزه اساسی با نظام اسلامی و اصل ولایت بود و همین مردم را به صحنه کشاند.
این هتک حرمت به عاشورا و عزاداران حسینی، ملّت ایران را نگران و چشمان آنان را گریان کرد و ۹ دی ماه واکنش به این حرکت و اعلام حمایت از ولایت و شخص مقام معظّم رهبری بود.
عوامل فتنه در جامعه اسلامی
در کتاب «گذار از فتنه» با توجه به بخشهایی از دعای امام سجاد(ع) به چهار عامل و زمینه اصلی فتنه اشاره می شود که عبارت است از:
- انحراف از هدایت اصلی
- سنگدلی
- نافرمانی پروردگار
- تزلزل و پیمان شکنی
مقام معظّم رهبری هم یکی از عوامل مهم ایجاد فتنه را دنیاطلبی می داند. ایشان با تمسک به کلام حضرت سجاد(ع) در تعیین زمینه های فتنه انگیزی به دنیاطلبی و خطرهای آن اشاره می کند و یکی از خطرهای بزرگ جامعه را در دنیاطلبی خواصی می داند که وظیفه هدایت و امنیت جامعه را به عهده دارند. به تعبیر ایشان فتنه های سیاسی و اجتماعی، در عرصه دل انسان ریشه دارد که تمامی ندارد.(بیانات رهبر معظّم انقلاب در اولین دیدار با نمایندگان مجلس هشتم، ۲۱/۳/۱۳۸۷)
یکی دیگر از عوامل ایجاد زمینه های فتنه، نافرمانی و عصیان در مقابل رهبری اسلامی است. اگر جامعه اسلامی شکرگزار نعمت ولایت الهی باشد و ولایت مداری پیشه کنند، زمینه های فتنه و بحران اجتماعی از میان خواهد رفت.
روش های رویارویی با فتنه
یکی از مهمترین روشهای رویارویی با فتنه، شناخت راه حقیقی توحید و داشتن راهبری امین و الهی است که با تمسّک به سیره و سنّت وی، بتوان مسیر پر آسیب زمانه فتنه را با امنیت گذراند.
دیگر، دشمن شناسی است اگر شناسایی دشمن بدرستی صورت گیرد، می توان در رویارویی با فتنه، ویژگیهای مختلف دشمن اصلی، توطئه ها و نقاط ضعف و قوت و مراکز و منابع و امکانات آن را به خوبی شناخت و از تمامی این اطلاعات به درستی استفاده کرد.
سوم، داشتن بصیرت فکری و عملی است که سبب تحقق فعلی در اعمال و رفتار انسان می گردد. «بصیرت در عرف سیاسی یعنی فرد، قدرت تشخیص مسائل پیچیدة سیاسی و اجتماعی و قدرت درک فهم درست آن را برای دستیابی به راه صحیح منطبق با عقل و شرع داشته باشد. صاحب بصیرت کسی است که بتواند هنگام فتنه و بحران، حق را از باطل تشخیص دهد و موضع مناسب اتخاذ کند و بتواند در فضای غبارآلود و در تاریکی ها، شاخص ها را بشناسد و راه حل مناسب را پیدا کند و به کج راهه نرود.»
فتنه ها عرصه مشکلی برای انسان به شمار می آید؛ پس نباید در برابر مشکلات و سختی های اجتماعی و سیاسی برآمده از آن کمر خم کرد و در زمانه فتنه باید با تکیه بر وعدة الهی، صبر و استقامت ورزید. پایداری و استقامت در میانه فتنه، چیزی جز عمل به تکلیف و نهراسیدن از توفان ها و تسلیم نشدن نیست. از این رو «اولین چیزی که حضرت موسی(ع) از خداوند درخواست می کند شرح صدر است. شرح صدر به معنای گشادگی سینه، کنایه از این است که انسان در برابر سختی ها و مشکلات از حوصله و تحمل قوی برخوردار باشد تا بتواند بر عجله و شتاب زدگی غلبه کند و در برخورد با مسائل و مشکلات پیش رو، عاقلانه و مدبرانه عمل کند.»
راه دیگر مقابله با فتنه، شکستن وحدت فتنه گران است که شکست این وحدت می تواند یکی از راهکارهای مؤثر رویارویی با فتنه گران باشد.
راه های نفوذ فتنه گران
راه های نفوذ فتنه گران با شگردهای خاصی صورت می گیرد که در کتاب «موج فتنه» به این شیوه ها اشاره شده است:
۱- استفاده از شیوه های مبارزه نرم
۲- استخدام چهره های موجه و مقدس
۳- استفاده از شعارهای خوب و جذاب
۴- سخن گفتن از اصول متعالی انسانی
۵- نفی گذشته افتخار آمیز جامعه
۶ – تحریک احساسات
۷- شبهه افکنی
۸- تفرقه افکنی
۹- جلب حمایت های خارجی
۱۰- ایجاد سازمان های اجتماعی مردم نهاد
۱۱- ایجاد فاصله میان مردم و حکومت
۱۲- درآمیختن حق و باطل
بدیهی است شناختن شگردهای فتنه گران، می تواند ما را در دستیابی به اهداف فرو نشاندن فتنه انگیزان یاری دهد.
مبارزه با فتنه گری
راه مبارزه با فتنه گری چیست؟ بهترین راه مبارزه با فتنه، خشکاندن ریشه های فتنه است. «اگر اساس فرهنگ اجتماعی را باورها و ارزشها بدانیم در آن صورت فرهنگی می تواند در مقابل آفت ها و آسیبها، مقاوم و نفوذ ناپذیر باشد که اولاً باورها و ارزشهای آن از پشتوانه های فکری و نظری قوی برخوردار باشد و ثانیاً آن باورها و ارزشها در جان و دل مردم نفوذ کرده باشد.»
برای نجات از فتنه دانستن راه های خروج از فتنه ضروری است. قرآن و اهل بیت علیهم السّلام راه های خروج از فتنه را آشکارا بیان نموده اند که به اختصار به آنها اشاره می شود:
- تقوای درونی: با توجه به این که تقوا در ایجاد توکل و اعتماد به نفس در انسان، تأثیر گذار است، می تواند عامل قوی بازدارندگی انسان در گرایش به راه های باطل و شبهه ناک باشد.
- باور محکم همراه با بصیرت: قرآن و سنّت یکی از راه های خروج از فتنه را ایمان قوی و اعتقاد عمیق و محکم همراه با بصیرت و آگاهی می داند. مقام معظّم رهبری نیز در توضیح زمینه های ایجاد فتنه به ضرورت تحلیل و بصیرت اشاره می کند و خطاب به جوانان دانشجو شرایط ائمه هدی(ع) را این گونه تحلیل می فرماید: «دانشجو باید احساس سیاسی داشته باشد؛ درک سیاسی داشته باشد؛ تحلیل سیاسی داشته باشد. بنده در قضایای تاریخ اسلام این مطلب را مکرراً گفته ام که چیزی که امام حسن مجتبی(ع) را شکست داد، نبودن تحلیل سیاسی در مردم بود. چیزی که فتنه خوارج را به وجود آورد و امیر المؤمنین(ع) را آن طور زیر فشار قرار داد و قدرتمند ترین آدم تاریخ را آن گونه مظلوم کرد، نبودن تحلیل سیاسی در مردم بود.»
- رجوع به قرآن: زیرا قرآن کریم نامش بصیرت و آگاهی و نور و هدایت و تأمین کنندة سعادت دنیا و آخرت انسان است. امام علی(ع) در این باره سه ویژگی مهم قرآن را برای نجات انسان از غبار فتنه ارائه می کند.(نهج البلاغه، خطبة ۱۰۵)
- پیروی از امام و رهبری دینی: پیامبر اسلام فرمودند: إنّمَثَلَ أهلِ بَیتی فی اُمّتی کمَثَلِ سَـفینَةِ نُوحٍ فی قَومِهِ؛ مَن رَکِبَها نَجا و مَن تَرَکَها غَرِقَ.(الاحتجاج:۱/۳۶۱/۵۸) در وضعیت سخت و بحران فتنه که قرار می گیرید به اهل بیت مراجعه کنید؛ چون کشتی نجاتند. به شهادت تاریخ، یکی از عوامل مؤثر در پیروزیهای غرور آفرین مسلمانان از آغاز تاکنون، پیروی از ولایت بوده است. با وجود این موهبت، نصرت خداوند فرود می آید و با نبودش، ضربه های سهمگین و جبران ناپذیر، انتظار امّت را می کشد. رهبری ولی الهی یکی از نعمتهایی است که خداوند بر امّت اسلامی ارزانی داشته است.
از این رو، باید با آسودگی فرمانبردار ولی خود باشیم تا ایشان با این پشتوانه، امّت اسلامی و انقلاب اسلامی را به ساحل نجات برساند. در غیر این صورت به دلیل سرپیچی مردم از حاکمیت الهی، زمام امور به دست نابخردان و دنیاطلبان می افتد. امام علی(ع)، که پس از رحلت نبی خدا(ص) سخت ترین فتنه های تاریخ را تجربه کرد و از منحرفان و منافقان فتنه انگیز شکوه ها داشت دربارة فتنة دنیاطلبان زمانة خود می فرماید: آگاه باشید که ترسناکترین فتنه ها، فتنه بنی امیه است که می ترسم گرفتار آن گردید.(نهج البلاغه، خطبه ۹۳)
- بهره مندی از کمک الهی در بیرون رفت فتنه: طبق آموزه های دین مقدس اسلام در تمام مسائل و مشکلات زندگی بهره مندی از عنایتها و کمک الهی مهمترین شرط نجات است.
- ایستادگی و مقاومت: در برخورد با فتنه و فتنه گران، پس از شناختن حق و باطل و ریشه یابی آن و تصمیم بر حمایت از حق، صبر و ایستادگی مهمترین عامل پیروزی است.
دستاوردهای حضور در حماسه
- طرفداری مردم از نظام مقدس اسلامی و ولایت فقیه و رهبری یکی از دستاوردهای مهم حضور حماسی ملّت ایران در راهپیمایی روز ۹ دی ماه بود. آیت الله مقتدایی، عضو مجلس خبرگان رهبری در این خصوص می گوید: «بالاترین پیام این حماسه این بود که مردم، طرفدار نظام و اسلام بوده و دشمنان هرگز تصور نکنند مردم از انقلاب، نظام و ولایت فقیه دلسرد شده اند، بلکه آمادگی کامل دارند تا آخرین نفس در مقابل دشمنان ایستاده و فداکاری کنند.
- از دیگر دستاوردهای مهم حماسه نهم دی ماه می توان به پشتوانه سازی محکم و استوار این حضور حماسی مردم برای حضور مقتدرانه ایران اسلامی در عرصه بین الملل اشاره کرد. مردم بزرگوار ایران اسلامی در ۹ دی با حرکتی خودجوش و عاشورایی و برخاسته از تعهد دینی و مکتبی در جهت حمایت از رهبری و ولایت فقیه به میدان آمدند و خشم، نفرت و انزجار خودشان را از فتنه گران و کسانی که زمینه ساز توطئه دشمنان این سرزمین بودند، به نمایش گذاشتند و وفاداری از آرمانهای انقلاب و ولایت فقیه را اعلام کردند.
در واقع مردم در ۹ دی حماسه عاشورایی آفریدند و به افکار خود رنگ حماسی بخشیدند و توانستند به عنوان مردمی متعهد، سیلی محکمی به فتنه گران، آشوب طلبان و استکبار جهانی بزنند.
- حماسه ۹ دی در حقیقت یک بار دیگر اثبات کرد که ایرانیان ولایتمدار همواره بر پایه اندیشه های ناب امام(ره) و مقام معظّم رهبری آماده جانفشانی برای حفظ نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران هستند. از این رو یکی از ویژگیهای حماسه ۹ دی بود که بخشی از مردم که تا قبل از حادثه روز عاشورای حسینی، هنوز در تردید و ابهام بودند، بعد از جسارت و توهین منافقان و اغتشاشگران به اعتقادات دینی آنها از تردید و ابهام خارج شدند.
- ناکامی جریان فتنه و حفظ انقلاب اسلامی یکی از مهمترین دستاوردهای روز ۹ دی بود. مردم احساس وظیفه کردند و با حضور در حماسه ای شور انگیز ضمن به نمایش گذاشتن وحدت و اتحاد خود به آرمانهای اصیل انقلاب اسلامی و ولایت فقیه تأکید کردند که در مقابل هنجار شکنی ها، حرمت شکنی ها و ساختار شکنی ها بایستند و موضع سرسختانه خود را نشان دهند.
مردم در حوادث پس از انتخابات، پشت سر رهبری با بصیرت وارد شدند و نشان دادند که مسائل و موقعیت کشور و نظام را به خوبی درک می کنند. از این رو تظاهرات ۹ دی در تاریخ ۳۲ ساله انقلاب اسلامی بی سابقه بود. موج عظیم اعتراضات مردمی و خیل گسترده جمعیت نظیر نداشت. میزان حضور مردم حتی از میزان مشارکت در انتخابات نیز فراتر رفت.
این حماسه، بیداری بزرگ و نقطه پایانی برای فتنه پس از انتخابات بود که دشمنان بیرونی نظام را نا امید کرد و انسجامی هم در درون شکل گرفت. مهمترین ویژگی مردم دین دار و ولایتمدار ایران این است که در ماجرای فتنه، همچون مردم زمان علی(ع) در توطئه و فتنه خوارج و جنگ جمل گرفتار نشدند و بر امام زمان خود شمشیر نکشیدند، بلکه به حمایت از دین و ولایت برخاستند و ولایت ستیزان را سر جای خود نشاندند.
حماسه ۹ دی، روایتی عالمانه از پیوند عاشورایی بسیج با رهبر امت بود.
مقام معظّم رهبری در جمع پرشور هزاران نفر از بســـــیجیان به امتحان های مختلف بسیج در سی و دو سال گذشته تأکید کردند و فرمودند: حرکت و روند بسیج در ابعاد کمی و کیفی همواره رو به جلو بوده و بسیج توانسته است در مقابل وسوسه ها ایستادگی کند. یکی از موفقیت های بسیج، افزایش توانایی و بصیرت خود در مقابل پیچیده شدن توطئه های دشمنان است که قضایای فتنه در سال ۸۸ مؤید این موضوع است.
از دیگر تأکیدات ایشان در این دیدار این بود: در فتنه سال ۸۸ خیلی ها اشتباه کردند و از این جمع بسیاری هم بعد از مدتی اشتباه خود را تصحیح کردند اما حرکت عظیم بسیج با حفظ پرچم بصیرت، مسیر را اشتباه نکرد و توانست در صراط حق بماند.(روزنامه کیهان، ص ۱۹۷۷۴)
هم چنین رهبر معظم انقلاب در آستانه ۵ آذر سالروز تشکیل بسیج در اجتماع ۱۱هزار نفر از بسیجیان فرمودند: بسیج، بسیج دلهاست، بسیج جانهاست، بسیج عواطف است، بسیج اعتقادات و ایمان هاست و همین است که در روز سخت به کار یک ملّت می آید. آن روزی که ملّتها دچار مشکلات شوند. آنجا جسم ها فایده ای ندارند، دلها باید در وسط میدان باشند، باید خط شکن باشند.(روزنامه کیهان، ش ۱۹۸۰۰)
این عبارات مهم و ارزشمند مطرح شده از سوی مقام معظّم رهبری درباره حرکت بسیج و بسیجیان در دوران های مختلف نشان از عمق حقیقت، اخلاص و بصیرت آنان در دشمن شناسی شان دارد؛ از این رو عملکردشان همچو برگ زرینی در تاریخ انقلاب اسلامی نور افشانی می کند. حضور هوشمندانه و تکلیف گرایانه بسیج و بسیجیان همواره با بصیرت و اخلاص در عمل توطئه ها را برملا می سازد. نقطه اوج بصیرت بسیجیان تکلیف گرا را باید در حماسه ۹ دی ۸۸ دید که در آن روز به تأسی از امام خود چگونه چشم فتنه را کور کردند تا ملّت همچنان بر بالندگی این شجره طیبه افتخار کند.
دلائل و شواهد طی ۳۲ سال تاریخ انقلاب اسلامی نشان داده است که بسیج بدون وامداری به جریان خاص یا حزب خاص همواره مطیع فرمان رهبری نظام بوده و خواهد بود و در راه دفاع از آرمان های اسلام و انقلاب اسلامی و پاسداری از دستاوردهای آن سر از پا نمی شناسد و بدین گونه تکلیف گرایی و پیروی از رهبری را در عرصه سیاسی کشور ما جلوه گر ساخته، و ملّت بسیجی ما با همین روحیه است که حماسه می آفریند و فتنه ها را خنثی می کند و انقلاب را استمرار می بخشد.
نتیجه گیری
حضور باشکوه مردم نشان داد که درست در روزهایی که همه حرمتها شکسته شد، مردم ایران زنده و بیدار هستند. در روزهایی که همه تعارفات کنار گذاشته شد و فضا چنان آشفته بود که هر کسی که مشکلی با نظام داشت، می توانست از فرصت به دست آمده استفاده کند و مشکلش را نشان بدهد و علیه نظام شعار بدهد، دیدیم که چنین نشد.
کسانی در حماسه ۹ دی به خیابان آمدند و از نظام و رهبری دفاع کردند که شاید از وضعیت معیشتی و مادی خود شکایت داشته باشند، اما آمدند. کسانی به خیابان آمدند که شاید از ما و امثال ما، برخوردهای ناشایستی هم دیده باشند، اما آمدند! کسانی به خیابان آمدند که شاید انتظارش را نداشتیم، اما آمدند. قدر این حضور آگاهانه و این حماسه باشکوه و این ملّت بزرگ را بدانیم و شکرگزار آنها باشیم.
دیگر اینکه از مهمترین عوامل پیروزی، حفظ و تداوم انقلاب، دینداری و بیداری و ولایتمداری مردم ایران است. اگر جایگاه بصیرت و بیداری را در دفاع از نظام بویژه در جنگ نرم، بالاتر از دینداری بدانیم به افراط سخن نگفته ایم؛ زیرا دیندار بصیر و بیدار است که می تواند حق را از باطل تمیز دهد و از حق حمایت کند.
پیشنهادها
حماسه ۹ دی باید جایگاه ویژه ای در کتاب های درسی دانش آموزان پیدا کند تا از این طریق در حوزه شعر و معنا و داستان بتوانیم ارتباط حماسه عاشورا را به حماسه ۹ دی پیوند زنیم. بنابراین مؤلفان کتاب های درسی به عنوان یک وظیفه باید بکوشند مطالب درسی را بیشتر به سمت موضوعاتی متمرکز کنند که همه واژگان حوزه های مضامین متفاوت حماسه ۹ دی را با خود حمل می کنند.
ادبیات حماسه ۹ دی نه تنها نباید جنبه شعاری داشته باشد بلکه در ضمن اینکه به مخاطب آگاهی و معرفت می دهد باید مسائل دینی و مذهبی، مفهوم ایثار، شهادت، جوان مردی، آزادگی و رشادت را آشکار کند.
آنچه در ادبیات باید در حوزه شعر به حماسه ۹ دی پرداخت، انتقال مفاهیم دینی و انقلابی در قالب شعر با استفاده از ابزار شعر است که شاعران باید سعی کنند عناصر شاعرانه را به صورت تخیل، تصویر، آرایه های کلامی، صنایع لفظی و معنوی در خدمت انتقال مفهوم و پیام به مخاطب قرار دهد؛ آنچه در این حماسه کمتر دیده شده است. بنابراین بازتاب این حادثه در اشعار شاعران جوان با مضامینی چون حماسه، آزادگی، حرّیت، حرکت و رشادت و امام حسین … پر رنگ تر و تأثیرگذارتر به عنوان یک معیار ارزشی باید دیده شود.
منابع
۱) شریفی، احمد حسین، موج فتنه، از جمل تا جنگ نرم، تهران: انتشارات کانون اندیشه جوان، ۱۳۹۰
۲) علی(ع)، نهج البلاغه سیّد رضی، فیض الاسلام.(بی جا)
۳) قدیریان، احمد، فتنه سبز، تهران: مجتمع فرهنگی شهید آیت الله بهشتی، ۱۳۸۹
۴) میرحسینی اشکوری، کاظم، جریان شناسی فتنه در نهج البلاغه، رشت: بلور، ۱۳۸۹
۵) موسوی، مهدی،گذار از فتنه، قم: موسسه اشراق حکمت و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۹
۶) روزنامه کیهان، ۶/۹/۱۳۸۹
۷) روزنامه کیهان، ۳/۸/۱۳۸۹
نظرات